Książka składa się z dwóch części, których kolejność jest podyktowana dążeniem do możliwie pełnego, a zarazem merytorycznie uzasadnionego przedstawienia problematyki zdrowia w kontekście wartości i oddziaływań edukacyjnych.
Część pierwsza jest skoncentrowana wokół tematów zdrowie – wartość. Podjęto tu rozważania na temat historycznie, cywilizacyjnie i dyscyplinarnie uwarunkowanych sposobów konceptualizacji zdrowia. Poruszono także problematykę kultury zdrowotnej.
Część druga stanowi uzupełnienie wcześniejszych rozważań o koncept edukacyjny. Zawarto tu uzasadnienia dla uznania zdrowia za niezbywalny przedmiot współczesnej edukacji w rodzinie i szkole oraz nakreślono kierunki i metody nauczania w tym zakresie.
Książka powinna zainteresować specjalistów zajmujących się problematyką zdrowia, wartości i edukacji, studentów pedagogiki oraz naukowców zajmujących się tą dziedziną.
Wstęp ................................................................................................................ 9
Część I
Zdrowie i kultura zdrowotna – różne perspektywy poznawcze
(Mirosław Kowalski)
Rozdział I
Teoretyczne podstawy refl eksji o zdrowiu ................................................... 15
Tradycyjne i współczesne modele zdrowia ............................................ 15
Biomedyczny model zdrowia ................................................................ 16
Holistyczny model zdrowia. Systemowy obraz świata ...................... 21
Pojęcie zdrowia w medycynie i naukach społecznych .......................... 27
Socjologiczne modele zdrowia .............................................................. 30
Model socjomedyczny ........................................................................ 30
Model socjoekologiczny ..................................................................... 33
Zdrowie – wybrane aspekty perspektywy psychologicznej .............. 38
Rozdział II
Aksjologiczne konteksty zdrowia .................................................................. 45
Znaczenie wartości w problematyce edukacyjnej ................................. 46
Zdrowie jako kategoria aksjologiczna ..................................................... 50
Wokół pojęć „wartość zdrowie” i „wartość zdrowia” ........................ 51
Płaszczyzny zdrowia w ujęciu aksjologicznym ................................... 55
Zdrowie jako wartość socjalizowana .................................................... 63
Wartość zdrowia – przedmiot pragnień i cel dążeń człowieka? .......... 68
Zdrowie jako wartość – perspektywa medialno-edukacyjna
(opis medialny) .......................................................................................... 71
Rozdział III
Kultura zdrowotna jako obszar refl eksji pedagogicznej ............................ 89
Od kultury ogólnej do ujęcia wartości w kulturze ................................ 89
Kulturowe ujęcie wartości ..................................................................... 91
Miejsce i funkcjonowanie wartości zdrowie
i wartości zdrowia w kulturze ............................................................... 92
Kształtowanie kultury zdrowotnej – zadanie i wyzwanie
współczesnej edukacji. Kultura dla zdrowia
– zdrowie dla kultury ................................................................................. 98
Część II
Zdrowie w perspektywie pedagogicznej.
Indywidualne wybory i społeczne interesy
(Anna Gaweł)
Rozdział I
Zdrowie jako przedmiot edukacji ................................................................. 109
Pedagogiczne implikacje holistycznego modelu zdrowia .................... 110
Styl życia – współczesną kategorią wychowawczą ................................ 116
Podmiotowe uwarunkowania aktywności
zdrowotnej człowieka ............................................................................. 125
Wiedza na temat zdrowia ................................................................... 125
Przekonania zdrowotne i ich korelaty osobowościowe ................. 128
Umiejętności życiowe ......................................................................... 141
Zachowania problemowe dzieci i młodzieży jako wyzwanie
dla edukacji .............................................................................................. 150
Rozdział II
Edukacja zdrowotna w perspektywie nauk pedagogicznych
i promocji zdrowia .......................................................................................... 157
Wokół pojęcia „edukacja zdrowotna” .................................................... 157
Edukacja zdrowotna a promocja zdrowia .............................................. 161
Pojęcie i zakres promocji zdrowia ........................................................ 163
Modele edukacji zdrowotnej.
Wnioski dla praktyki pedagogicznej .................................................... 168
Teleologiczne aspekty edukacji zdrowotnej ........................................... 176
Rozdział III
Zdrowie i jego promocja w edukacji dzieci i młodzieży.
Zdrowotny wymiar edukacji wyzwaniem XXI wieku ................................ 183
Szkoła jako środowisko edukacji zdrowotnej ........................................ 183
Założenia i strategia szkolnej edukacji zdrowotnej ............................ 183
Środowisko psychospołeczne szkoły a zdrowie uczniów .................. 192
Rodzina wobec wyzwań współczesnej edukacji zdrowotnej ................ 201
Rodzinne konteksty zdrowia ................................................................. 201
Udział rodziny w edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży ............... 206
Zakończenie ..................................................................................................... 215
Bibliografi a ....................................................................................................... 219
